Στο απροχώρητο το πρόβλημα της διακίνησης και της χρήσης ναρκωτικών στο ΑΠΘ

Διάφορα αλλά όχι αδιάφορα 13 Ιανουαρίου 2014

Η Σύγκλητος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) συνέστησε επιτροπή με αντικείμενο την εξέταση του προβλήματος της χρήσης ναρκωτικών στους ανοικτούς χώρους του ΑΠΘ, αφού το τελευταίο διάστημα το πρόβλημα της διακίνησης και της χρήσης ναρκωτικών έχει φτάσει στο απροχώρητο.
Να αναφερθεί πως πριν τέσσερις μέρες και συγκεκριμένα την Δευτέρα 06/01 συνελήφθησαν πέντε άτομα και προσήχθησαν άλλα 26 μετά από συντονισμένη επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε από τις αστυνομικές αρχές, τις απογευματινές ώρες, σε χώρους γύρω αλλά και εντός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, για παράβαση νόμων "περί εξαρτησιογόνων ουσιών", "περί όπλων" και "περί αλλοδαπών".
Ο πρόεδρος της επιτροπής εισηγείται στον Πρύτανη του Α.Π.Θ, με σχετικό έγγραφο που θα δείτε παρακάτω μέσα από τα FoititikaNea.gr, μέτρα αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ
Αξιότιμε κύριε Πρύτανη,
Όπως γνωρίζετε, η Σύγκλητος στη συνεδρίασή της αριθμ. 2862/26.6.2013 συνέστησε επιτροπή με αντικείμενο την εξέταση του προβλήματος της χρήσης ναρκωτικών στους ανοικτούς χώρους του ΑΠΘ.
Δεδομένου ότι το πρόβλημα έχει οξυνθεί, θα ήθελα με την ιδιότητα του προέδρου της παραπάνω επιτροπής να σας εκθέσω τα ακόλουθα.
Είναι ολοφάνερο ότι η δημιουργία «πιάτσας» διακίνησης ναρκωτικών συνιστά εστία παραπέρα διάδοσής τους, αλλά και διάπραξης διαφόρων εγκλημάτων, ιδίως από την πλευρά των διακινητών. Από τη στιγμή ωστόσο που οι ομάδες εγκαταστάθηκαν στους χώρους, η ριζική «εκκαθάριση» βραχυπρόθεσμα, τουλάχιστον, εμφανίζεται εξαιρετικά δύσκολη. Η πολιτική της αντιμετώπισης προϋποθέτει βέβαια τη στοιχειώδη επίγνωση των αιτίων των συγκεκριμένων φαινομένων. Όσα σας αναφέρω, αποτελούν καταρχήν μια προσωπική γνώμη, ωστόσο λαμβάνω υπόψη τις συζητήσεις στο πλαίσιο της επιτροπής.
Τα κύρια αίτια της χρήσης ναρκωτικών εδώ καταρχήν ταυτίζονται με τα γενικά αίτια της χρήσης, που έχει ενταθεί μέσα στις συνθήκες της κοινωνικοοικονομικής κρίσης. Οι χώροι της πόλης, ιδίως οι ανοικτοί (πλατείες, πάρκα) αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία που δεν μπορούν να στεγανοποιηθούν. Πρόσθετοι παράγοντες όμως υπήρξαν οι εξής:
-Οι επιχειρήσεις της Αστυνομίας σε πλησίον χώρους, οι οποίες αναπόφευκτα οδήγησαν σε μετατοπίσεις των ομάδων (και) προς το ΑΠΘ.
-Η ανάπτυξη προγραμμάτων χορήγησης υποκαταστάτων στο ΑΧΕΠΑ, σε σημείο δηλαδή που «εκβάλλει» στους δύσκολα ελεγχόμενους ανοικτούς χώρους του ΑΠΘ, χωρίς επαρκή πρόνοια για τις κοινωνικές παρενέργειες και χωρίς δράσεις απεξάρτησης (η υποκατάσταση, όπως ο ίδιος όρος δείχνει, οδηγεί σε συντήρηση της υγείας των χρηστών σε ανεκτά επίπεδα, ή σε μείωση των βλαβών της υγείας, όχι όμως αυτοτελώς σε απεξάρτηση, αν δεν αναπτύσσονται παράλληλα επίπονες ψυχοκοινωνικές δράσεις).
Βραχυπρόθεσμα, το μόνο νοητό είδος παρέμβασης είναι η αστυνομική. Αυτή όμως επίσης έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα, όπως είναι γνωστό άλλωστε και από άλλους χώρους της πόλης, για δυο λόγους: Πρώτο, επειδή όσοι συλλαμβάνονται και κρατούνται, εφόσον δεν απεξαρτώνται από τα ναρκωτικά, απολυόμενοι επιστρέφουν στις ίδιες ομάδες και στους χώρους. Δεύτερο, επειδή οι μετατοπίσεις (π.χ. μετά από «επιχείρηση ? σκούπα» σε κάποια πλατεία) είναι προσωρινές και ως ένα βαθμό κυκλικές. Σε κάθε περίπτωση η τακτική παρουσία του προσωπικού φύλαξης του ΑΠΘ εκει όπου συχνάζουν οι χρήστες ναρκωτικών, η οποία ήδη πραγματοποιείται, έχει ουσιαστική αποτρεπτική λειτουργία προς διαφύλαξη των διερχομενων.
Η επιτροπή μας προσπάθησε να συμβάλει όχι βέβαια στην κατεύθυνση της καταστολής, αλλά προς αυτήν της αποδυνάμωσης των προβλημάτων και της πρόνοιας για παροχή περίθαλψης. Συνεδρίασε ως τώρα τρεις φορές, τη μία εξ αυτών στις εγκαταστάσεις του ΚΕΘΕΑ (Πίνδου 7, Λαδάδικα) με την παρουσία σας, καθώς και της Αναπληρώτριας Πρύτανη κ. Σ. Κουίδου και Αναπληρωτή Πρύτανη κ. Γ. Παντή, και αποφάσισε την πραγματοποίηση των εξής δράσεων.
1. Λειτουργία προγραμμάτων «δρόμου», τα οποία προσφέρουν άμεση επιτόπου στήριξη σε εξαρτημένους από ναρκωτικά και επιχειρούν να τους κινητοποιήσουν προς την απεξάρτηση.
Η πρόταση ανάπτυξης σχετικών προγραμμάτων απευθύνθηκε προς το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας που λειτουργεί υπό την αιγίδα συναδέλφων του Ψυχολογικού Τμήματος, προς το πρόγραμμα Αργώ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και προς το ΚΕΘΕΑ. Οι υπεύθυνοι όλων των προγραμμάτων καταρχήν ανταποκρίθηκαν θετικά, ωστόσο άμεση δυνατότητα υλικής στήριξης της παρέμβασης είχε μόνο το ΚΕΘΕΑ.
Ήδη ως εκ τούτου μέλη του θεραπευτικού προσωπικού του ΚΕΘΕΑ (πρόγραμμα ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ) προσφέρουν υπηρεσίες περίθαλψης και κινητοποίησης προς τους χρήστες, ακριβώς στα σημεία όπου οι τελευταίοι συχνάζουν, κάθε Τρίτη και Πέμπτη ώρες 11.00 έως 16.00. Η προοπτική είναι η υπηρεσία αυτή σύντομα να επεκταθεί και σε άλλες ώρες και ημέρες. Σε διάστημα διμήνου επίσης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τηλεφωνική γραμμή για άμεση παρέμβαση, καθώς και να προσέρχεται (μόνο) κατά τις ώρες λειτουργίας του προγράμματος όχημα με υποστηρικτικό εξοπλισμό. Οι υπεύθυνοι του συγκεκριμένου προγράμματος ήδη έχουν έλθει σε επαφή με τον προϊστάμενο των υπηρεσιών φύλαξης του ΑΠΘ, ώστε να παρασχεθεί συνδρομή, εάν χρειαστεί.
Η οικονομική κάλυψη του συγκεκριμένου προγράμματος γίνεται εξ ολοκλήρου από το ΚΕΘΕΑ (δυνάμει χορηγίας του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος). Υπενθυμίζω ότι το ΚΕΘΕΑ αποτελεί Ν.Π.Ι.Δ. με αναγνωρισμένες από το νόμο (ήδη Ν. 4139/2013) αρμοδιότητες, το οποίο έχει ιδιότητα Οργανισμού ? Συμβούλου της Επιτροπής Ναρκωτικών του ΟΗΕ (Status Consultant / ECOSOC).
2. Συνεργασία του Πανεπιστημιακού Γυμναστηρίου του ΑΠΘ με την ομάδα μελών επανένταξης του ΚΕΘΕΑ που αθλούνται στο τζούντο. Ας σημειωθεί ότι τα ευρισκόμενα σε στάδιο επανένταξης μέλη προγραμμάτων απέχουν πλήρως από τα ναρκωτικά, πράγμα που επιβεβαιώνεται και από τις εξαιρετικές αθλητικές επιδόσεις τους. Η συγκεκριμένη αθλητική δραστηριότητα έχει αναπτυχθεί σε πολύχρονη συνεργασία με τον «Γ.Σ. Ηρακλής» στις εγκαταστάσεις του και ως τώρα έχει στο ενεργητικό της εξαιρετικές διακρίσεις στη χώρα μας και στο εξωτερικό. Η νέα συνεργασία με το ΑΠΘ προσφέρει τα εξής:
-Στους αθλούμενους φοιτητές μας, εξάσκηση σε ειδικό άθλημα, αλλά και βασικές γνώσεις για την απεξάρτηση και την πρόληψη της χρήσης.
-Στα μέλη της επανένταξης του ΚΕΘΕΑ, ακριβώς την ενσωμάτωσής τους σε χρήσιμες στη νέα τους κοινωνική ζωή δραστηριότητες. Ας σημειωθεί ότι η επανένταξη, όπως ο όρος δηλώνει, προϋποθέτει δραστηριότητες στο ανοικτό κοινό περιβάλλον, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα ιδρυματισμού.
Οφείλω να ευχαριστήσω για την έμπρακτη συνδρομή τους τον καθηγητή ? Πρόεδρο του Γυμναστηρίου κ. Γ. Δογάνη, τον διευθυντή κ. Παπαχαρίση, τον Κοσμήτορα της Σχολής Σ. Κέλλη για τη στήριξη, και τον γυμναστή του ΚΕΘΕΑ κ. Αυγερινό Μαϊστρέλη.
Ελπίζω ότι οι σχετικές δραστηριότητες στο μέλλον θα επεκταθούν. Τόσο το φαινόμενο της χρήσης και κατάχρησης ναρκωτικών, όσο και η απεξάρτηση, ενέχουν χαρακτηριστικά που καθιστούν αναγκαία την πολυκλαδική επιστημονική προσέγγισή τους: κοινωνιολογική, ψυχολογική, ιατρική ? φαρμακευτική, νομική. Ως εκ τούτου μόνο μία σύνθετη μελέτη και παρέμβαση μπορεί να είναι αποτελεσματική. Η επιτροπή θα επιδιώξει αυτή την ανοικτή στις επιμέρους επιστήμες και στους κοινωνικούς χώρους συζήτησης, και θα καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση. Προς το παρόν, προτείνουμε μια επίσκεψη γνωριμίας των μελών της Συγκλήτου στις εγκαταστάσεις της θεραπευτικής κοινότητας ΙΘΑΚΗ στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, ενώ εκεί μπορούν να συζητηθούν και άλλες ιδέες συνεργασίας για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων.