Ο γυμνισμός επιχειρεί να βγει από το πολλές φορές φολκλόρ περιθώριο και να αποκτήσει μια καλλιτεχνική νομιμοποίηση. Ετσι, διάφορα νησιά έγιναν αυτό το καλοκαίρι ένα μεγάλο θέρετρο γυμνιστών με προσωπικότητες του κόσμου της τέχνης, όπως ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, να αποτελούν μέρος της ευρύτερης αφήγησης για τη γυμνότητα. Ο ίδιος, σκηνοθέτης, χορογράφος και performer, υμνεί για χρόνια τον γυμνισμό έχοντας μάλιστα εκδώσει και το δικό του βιβλίο με σχέδια από γυμνά, κυρίως, σώματα που λιάζονται στον ήλιο της Ανάφης. Αντίστοιχα, γνωστοί ηθοποιοί όπως ο Αργύρης Πανταζάρας, δημοσιεύουν στους λογαριασμούς τους στα κοινωνικά δίκτυα «γυμνές» στιγμές χαλάρωσης.
Πέρα από αυτούς, όμως, όλα δείχνουν ότι στην Ελλάδα ο γυμνισμός δεν έπαψε να υφίσταται, άσχετα με την τωρινή του διαδικτυακή αναβίωση. Η Νικόλ είναι 60 ετών, Γαλλίδα και διατηρεί ένα εμπορικό κατάστημα στη Νάξο. Κάνει τόπλες και γυμνισμό από τα 25 της και όταν τη ρωτάμε σχετικά μας απαντά: «Σε κάνει να νιώθεις ωραία με το σώμα σου, γίνεσαι ένα με τη φύση».
Μας εξηγεί ότι μεγάλωσε με τη νοοτροπία ότι το γυμνό είναι φυσιολογικό και ότι από τότε που άρχισε τον γυμνισμό δεν ντρέπεται πια για τις ατέλειες του σώματός της. Το ίδιο συναίσθημα ολοκλήρωσης και ελευθερίας περιγράφει και η Αννα, 40 ετών, η οποία εργάζεται σε ξενοδοχείο στη Σέριφο. «Ποτέ δεν έχω νιώσει επικριτικά βλέμματα επειδή βγάζω το μαγιό μου, δεν τους ενοχλώ και δεν με ενοχλούν, είναι μια στάση ζωής, είναι σαν να χαίρεσαι εσύ ο ίδιος τη ζωή περισσότερο, με το σώμα μου που έχεις, όπως και να είναι αυτό», μας αναφέρει. Γυμνιστές των social media Μπορεί λοιπόν ο γυμνισμός στη χώρα μας να μην εξαφανίστηκε ποτέ όλα αυτά τα χρόνια, όμως ο γυμνιστής του 2025 διαφέρει λιγάκι - έχει κάπως εκσυγχρονιστεί.
Ο γυμνισμός το 2025 έχει μεταλλαχθεί σε τάση ευεξίας, η οποία προωθείται συνεχώς από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Ο ίδιος εξαρχής θα κάνει μια γρήγορη έρευνα στο Google για τις παραλίες του νησιού όπου βρίσκεται οι οποίες ενδείκνυνται για μπάνιο χωρίς μαγιό. Θα προτιμήσει μέρη όπου θα νιώθει ηρεμία, χωρίς πολύ κόσμο ή ακόμα καλύτερα με άλλους που ταυτίζονται με την ιδεολογία του περί γυμνού. Θα φτάσει στην ακροθαλασσιά, θα απλώσει την πετσέτα του και θα παραδοθεί στη φύση, ενώ κάπου ενδιάμεσα μπορεί να ανεβάσει και μια-δυο φωτογραφίες στο Instagram.
Μεταξύ παράδοσης και μοντερνισμού
Ο γυμνισμός το 2025, βλέπετε, έχει μεταλλαχθεί σε τάση ευεξίας, η οποία προωθείται συνεχώς από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ειδικά αν σκεφτούμε ότι ζούμε στην εποχή του body positivity, o στόχος είναι να νιώσουμε όσο πιο γειωμένοι γίνεται, να αγαπήσουμε το σώμα μας όπως είναι και να κάνουμε ένα διάλειμμα από την πολύβουη, γεμάτη ειδοποιήσεις καθημερινότητά μας.
Αν λοιπόν κανείς χαζέψει φωτογραφίες που ανεβαίνουν στο Instagram μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες, εύκολα θα διαπιστώσει ότι τα ελληνικά νησιά γίνονται ένας επίγειος παράδεισος για όσους επιθυμούν τα παραπάνω.
Γυμνές φωτογραφίες από την παραλία της Λιας στη Σέριφο, stories με τόπλες γυναίκες που απολαμβάνουν τον ήλιο της Κρήτης, της Σαντορίνης, της Δονούσας... Ολα δείχνουν ότι ο γυμνισμός ήρθε για να μείνει.«Πού είναι το κακό με αυτό;» μπορεί να αναρωτηθεί κανείς. Η αλήθεια -ενίοτε γυμνή- είναι ότι ο σύγχρονος γυμνισμός ισορροπεί κάπου ανάμεσα στην όλο και μεγαλύτερη ανάγκη μας να αποσυνδεθούμε και να νιώσουμε ελεύθεροι και στο να μην ενοχλήσουμε με την ελευθερία μας την ελευθερία του διπλανού.
Το ερώτημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα είναι αν αυτή η τάση του γυμνισμού θα γίνει αποδεκτή, θα περιοριστεί ή θα γίνει σιωπηρά ανεκτή. Ορισμένοι νησιωτικοί δήμοι προωθούν ζώνες φιλικές προς τους γυμνιστές ελπίζοντας να προσελκύσουν τουρισμό και να αποφύγουν ταυτόχρονα πολιτισμικές τριβές. Αλλοι πιέζουν για αυστηρότερη επιβολή των κανόνων, φοβούμενοι την αποδοκιμασία των ντόπιων.
Η κουλτούρα έχει αλλάξει
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα λεγόμενα του δημάρχου της Ανάφης Ιάκωβου Ρούσσου, ο οποίος μας εξηγεί ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τους γυμνιστές στο νησί. «Υπάρχουν παραλίες που οι γυμνιστές προκαλούν και περιορίζουν τους ντυμένους λουόμενους. Εχει αλλάξει η κουλτούρα μας, δεν υπάρχει πλέον σεβασμός, δεν σέβεται δηλαδή ο γδυτός τον ντυμένο!».
Επισημαίνει δε ότι συχνά δέχεται παράπονα από οικογένειες με παιδιά, με αποτέλεσμα ορισμένες φορές να χρειάζεται να παρέμβουν οι Αρχές. Η Αστυνομία του νησιού, βέβαια, μας εξηγεί ότι, παρά τα παράπονα, ο βασικός νόμος 1399/1983 που αφορά τη γυμνότητα στην Ελλάδα αναφέρει ότι επιτρέπεται η λειτουργία ειδικών κέντρων παραθερισμού γυμνιστών μετά από άδεια του ΕΟΤ.
Επιπλέον, η άσκηση γυμνισμού επιτρέπεται μόνο εντός αυτών των εγκαταστάσεων ή σε παρακείμενο αιγιαλό/παραλία, ενώ η γυμνότητα εκτός αυτών των χώρων θεωρείται αδίκημα και μπορεί να οδηγήσει σε φυλάκιση έως δύο έτη, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα.
Ωστόσο, όπως μας περιγράφουν, ο νόμος είναι κάπως αναχρονιστικός, ενώ για να ασκήσει κάποιος δίωξη θα πρέπει να πληρώσει παράβολο της τάξεως των 100 ευρώ. Δεν υπάρχει σαφής νομοθεσία που να ορίζει ποιες παραλίες προορίζονται αποκλειστικά για γυμνιστές. Αυτό λοιπόν οδηγεί σε συγκρούσεις, καθώς οι μη γυμνιστές μπορεί να επισκέπτονται αυτές τις παραλίες και να ενοχλούνται από τη γύμνια. Υπάρχει, μάλιστα, ο κίνδυνος καταγγελιών για «προσβολή της δημοσίας αιδούς» (άρθρο 353 του Ποινικού Κώδικα), αν και σπάνια εφαρμόζεται σε γνωστές παραλίες γυμνιστών.
Εν τω μεταξύ, οι γυμνιστές συνεχίζουν να έρχονται. Είναι συνταξιούχοι που αναζητούν ηρεμία, νεαρά ζευγάρια που κυνηγούν την περιπέτεια, καλλιτέχνες που εμπνέονται από την αρχαία ελληνική λατρεία του σώματος και απλοί ταξιδιώτες που είναι απλώς περίεργοι να ζήσουν αυτή την εμπειρία.
Ο Δημήτρης Τσακούμης, δημοσιογράφος, co-founder PR agency και κυρίως βασικός ερμηνευτής των τάσεων του σήμερα, αναφέρει ότι μεγάλο κομμάτι των γυμνιστών είναι τουρίστες υψηλού εισοδήματος, οι οποίοι πηγαίνουν σε ακριβά εστιατόρια και ξενοδοχεία και για να αποσυνδεθούν από την κουλτούρα του καταναλωτισμού επιλέγουν και τις παραλίες γυμνιστών. «Αν οι δήμαρχοι θέλουν να τους διώξουν αυτούς και να κρατήσουν εκείνους που παίρνουν απλά πράγματα από το σούπερ μάρκετ, ας το κάνουν!» λέει χαρακτηριστικά.
O διωγμός και η δικαίωση των «Πρωτόπλαστων»
Το κίνημα του γυμνισμού στην Ελλάδα από την προσβολή της δημόσιας αιδούς, τον θρησκόληπτο συντηρητισμό και τους cult εκπροσώπους ως την κατάργηση του νόμου 4.000 περί «ηθικής» και την καθιέρωσή του ως τρόπου ζωής
Του Γιώργου Πετρίδη
Οι «γυμνοκράτες»
Στην Ελλάδα, όπου ο επιμελημένος ιματισμός ήταν ανέκαθεν καθαγιασμένος ακόμη και από τους αρχαιολάτρες, ο γυμνισμός αποτέλεσε μια παρεξηγημένη υπόθεση. Παρ’ όλα αυτά, η εγχώρια έναρξή του σημειώνεται στα χρόνια του Μεσοπόλεμου. Η πρώτη, σε εμβρυακό στάδιο, απόπειρα των Ελλήνων γυμνιστών παρουσιάστηκε, κατά τα γερμανικά πρότυπα, το 1929 σε κάποια χωράφια στο κατάφυτο Καστρί της Αττικής. Το εγχείρημα πήγε στράφι.
Το νέο ρεύμα των «γυμνοκρατών» κατηγορήθηκε από τον Τύπο της εποχής ως κοινωνική αίρεση! Πιο βαριά το πήραν οι σκανδαλισμένοι στην αδαμιαία θεά τους βοσκοί της περιοχής, οι οποίοι έτρεψαν σε πανικόβλητη φυγή τους επίδοξους ντόπιους γυμνιστές. Παρόμοιο ατυχές αποτέλεσμα είχε έναν χρόνο αργότερα η εμφάνιση του «Ινστιτούτου Γυμνιστών» σε ιδιωτικό χώρο, στον οποίο τα μέλη εισέρχονταν με ειδική άδεια αφού προηγουμένως άφηναν τα ενδύματά τους στην είσοδο. Τις θερινές γυμνές εξορμήσεις του συλλόγου στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου τις ακολούθησαν δικαστικές διώξεις για προσβολή της δημόσιας αιδούς. Το φιλόδοξο εγχείρημα ναυάγησε στα ρηχά μεταξύ των παραλιών του Μπάτη και Εδεμ.
«Ιερός πόλεμος» στην παραλία Σαλάντι της Αργολίδας
Πέρασαν 30 ολόκληρα χρόνια μέχρι να προκύψουν νέοι λουόμενοι γυμνιστές στη μεταπολεμικά ταλαιπωρημένη χώρα. Το 1959 μία ομάδα εξ αυτών είχε το μεγαλεπήβολο σχέδιο να νοικιάσει ένα ξενοδοχείο στο Λουτράκι για να αφιερωθεί συλλογικά στην ιδιότυπη, για τους άλλους, φυσιολατρία της. Η προσπάθεια κατέληξε άδοξα. Εκδιώχτηκε κακήν κακώς από τους προσβεβλημένους κατοίκους της περιοχής. Μάταια οι ίδιοι επέμεναν να επικαλούνται στου «κούφου την πόρτα» ότι το γυμνό ανθρώπινο σώμα είναι σεβαστό και ότι η συναναστροφή γυμνών ανθρώπων δεν είναι κάτι ανήθικο ή άσεμνο. Τσάμπα διαλαλούσαν με περίσσια αθωότητα ότι «ήρθαμε γυμνοί σε αυτόν τον κόσμο» και ότι «ούτε ο Αδάμ και η Εύα φόραγαν ολόσωμα μαγιό!».
Τα επιχειρήματά τους ότι ο γυμνισμός δεν συσχετίζεται με οποιουδήποτε τύπου σεξουαλική αναζήτηση και δεν συνδέεται με την επιδειξιμανία και την ηδονοβλεψία πήγαιναν στο βρόντο. Η αρνητική προδιάθεση απέναντί τους ήταν άκαμπτη και ανυποχώρητη. Χώρια που η πλειονότητα της συντηρητικής κοινής γνώμης... έβγαινε από τα ρούχα της στη θέα τους. Τους θεωρούσε ανώμαλους σατανάδες που έκαναν κολασμένα όργια στις παραλίες. Τα ταμπού της εποχής ήταν πανίσχυρα. Στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’60 ο ατομικός γυμνισμός απαγορευόταν και τιμωρούνταν από τον νόμο με πρόστιμο και φυλάκιση - λογικό από τη στιγμή που και το μπικίνι θεωρούνταν τολμηρό. Πόσο μάλλον που το μοδάτο νεοεμφανισθέν τόπλες μονοκίνι μαγιό κρινόταν ως ξετσίπωτη αμφίεση που διέπραττε κατά τη γυμνόστηθη ηλιοθεραπεία εγκαυματική «προσβολή κατά της δημοσίας αιδούς».
Ολα αυτά μέχρι που κατέφθασαν στη χώρα κατά το δεύτερο μισό των 60s οι χίπις, για να θρυμματίσουν, μάλλον άθελά τους, το μασίφ κέλυφος της ντόπιας προκατάληψης. Η αντικουλτούρα της δεκαετίας προμήνυε σαρωτικές αλλαγές. Τα παιδιά των λουλουδιών δεν ήταν ιδεολογικά συνειδητοποιημένοι γυμνιστές. Κυκλοφορούσαν ημίγυμνοι ή εντελώς γυμνοί στις απόμακρες νησιωτικές παραλίες όπου σύχναζαν, συμβολίζοντας την ελευθερία σε στενή επαφή με τη φύση και την εναλλακτική απομάκρυνση από τους συμβατικούς κανόνες της καθημερινής αστικής ζωής
Τα Μάταλα
Πρέσβευαν την παγκόσμια ειρήνη και την ανθρώπινη ομοψυχία, ενώ η κοινότητά τους διαβίωνε ταπεινά και κοινοβιακά σε ένα ελευθεριάζον, σχεδόν διονυσιακό, σκηνικό. Με τη μαζική τους προσέλευση κατέλαβαν σχεδόν τα Μάταλα, ένα φτωχικό ψαροχώρι της νότιας Κρήτης, και εγκαταστάθηκαν στις λαξευμένες στον βράχο έρημες σπηλιές της απόκρημνης ακτής του. Οι ντόπιοι κάτοικοι παραξενεύτηκαν, αλλά δεν ενοχλήθηκαν από την περιφερόμενη γυμνότητά τους. Αντέδρασαν μάλλον με περιπαικτικό χιούμορ παρά με θυμό και κατάρες στην «πρόκληση» των άκακων εισβολέων. Δεν επέδειξε όμως παρόμοια ανοχή η τοπική Εκκλησία. Ο επίσκοπος Γόρτυνας Τιμόθεος -μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Κρήτης- με έδρα της μητρόπολης στις Μοίρες Ηρακλείου κήρυξε τον Ιούνιο του 1968 «ιερό πόλεμο» στους «αμαρτωλούς και ακόλαστους» χίπις.
Αυτομάτως ο εισαγγελέας Ηρακλείου διέταξε έρευνα στις σπηλιές των Ματάλων και η Χωροφυλακή ξεκίνησε αιφνιδιαστικές επιχειρήσεις και συλλήψεις για κατοχή ναρκωτικών ουσιών. Ηταν η σκοτεινή περίοδος όπου οι ελευθερίες στην Ελλάδα στέναζαν υπό τη χούντα των οπισθοδρομικών πραξικοπηματιών συνταγματαρχών. Τότε που οι αυθαίρετες απαγορεύσεις αποτελούσαν σιδερένιο καταπιεστικό κανόνα παρά εξαίρεση. Οι χίπις κατάφεραν να παραμείνουν στον τόπο επί μία περίπου δεκαετία, έως ότου σταδιακά αποσύρθηκαν από τις σπηλιές.
Οσοι εξ αυτών προσέγγιζαν τον γυμνισμό ως αναφαίρετο δικαίωμα προσωπικής έκφρασης και τον συνέχεαν με την οικολογική διαβίωση μετακόμισαν νότια του χωριού Μάταλα, ύστερα από 30 λεπτά πεζοπορίας, στην ερημική Κόκκινη Παραλία. Κάποιοι διάλεξαν την παραλία Φυλακή κοντά στη Χώρα Σφακίων, ενώ άλλοι κατέφυγαν στη μοναχική και απομονωμένη παραλία Γλυκά Νερά ανάμεσα στη Χώρα Σφακίων και το Λουτρό, όπου η πρόσβαση σε αυτή απαιτούσε δεξιότητες αναρριχητή.
Η Γαύδος που θα τους αντάμειβε με την απόλυτη γαλήνη τούς έπεφτε τότε μακριά. Ηδη όμως όσοι ντόπιοι και ξένοι τουρίστες ψηλαφούσαν τον απόηχο του καλοκαιριού της αγάπης και αναζητούσαν τις πτυχές της επίγειας ουτοπίας αποχωρίζονταν τα ρούχα τους και εξαπλώνονταν σε απόμακρες, παρθένες και κρυμμένες νησιωτικές παραλίες πέραν της Κρήτης.
Σούπερ Παραντάις
Πρόθυμοι να γιορτάσουν εξαγνιστικά την ολόγυμνη χειραφέτησή τους. Ο ήλιος που έπεφτε καυτός πάνω τους έμοιαζε να πυρπολεί παλιές ενοχές και το αλάτι της θάλασσας να ξεπλένει δεκαετίες ενδυματολογικής καταπίεσης. Το 1969 άνοιξε το κάμπινγκ του «Φρέντι» στο Καλαμοπόδι της Μυκόνου, που μετονομάστηκε σε «Παραντάις» για να υποδεχτεί φιλόξενα τους προαιρετικά γυμνιστές. Ακολούθησε παραδίπλα μεγάλη αμμουδιά, στο Πλιντρί, που έκτοτε βαφτίστηκε «Σούπερ Παραντάις», η οποία καλωσόρισε φιλικά αποκλειστικά γυμνιστές.
Οι έξυπνοι, τολμηροί και πρωτοπόροι Μυκονιάτες επέδειξαν ευρύτητα πνεύματος, αφού γρήγορα αντιλήφθηκαν τα οφέλη και την οικονομική προοπτική με τη δημιουργία ιδανικών προορισμών για τους γυμνιστές. Ο γυμνισμός στο Νησί των Ανέμων δεν αποτέλεσε ποτέ αμάρτημα, ανοίγοντας διάπλατα τη μεγάλη πόρτα του καλοδεχούμενου σχετικού τουρισμού. Καραβιές μετέφεραν καθημερινά από το Πλατύ Γυαλό στις δύο νότιες παραλίες τους επισκέπτες, ενώ οι πιο ριψοκίνδυνοι έπαιρναν το κακοτράχαλο μονοπάτι που οδηγούσε σε αυτές. Ο γυμνισμός είχε γίνει πλέον μόδα με πόλο έλξης την ανεκτική ελευθεριότητα της Μυκόνου.
Τα σωματεία
Στα μεταπολιτευτικά χρόνια, με την επάνοδο και την κατοχύρωση των δημοκρατικών ελευθεριών, ιδρύθηκε στην Αθήνα ο Σύλλογος Γυμνιστών «Οι Πρωτόπλαστοι». Σχεδόν παράλληλα συστήθηκε ο σύλλογος Γυμνιστών - Φυσιολατρών «Αδάμ και Εύα» με έδρα την Εκάλη Αττικής. Παρότι τα δύο σωματεία δεν μακροημέρευσαν -έχουν πάψει να είναι ενεργά εδώ και δεκαετίες-, τα μέλη τους έδωσαν τις μάχες που άντεχαν ενάντια στις εξαιρέσεις ή τους αποκλεισμούς που τους επιφυλάσσονταν αν δεν συμμορφώνονταν με τα χρηστά ήθη.
Οι ίδιοι διατείνονταν ότι είναι υπεύθυνοι άνθρωποι, οικογενειάρχες και πως δεν θα διανοούνταν ποτέ να προσέλθουν γυμνοί στην πλαζ χωρίς τη νόμιμη άδεια του κράτους. Παρότι ο ακραίος πουριτανισμός είχε βαθιά υποχωρήσει και είχαν διασφαλιστεί τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών, οι γυμνιστές παρέμειναν μετέωροι. Αντιμέτωποι με εκείνους που τους κατήγγελλαν για «Σόδομα και Γόμορρα» και τους επέρριπταν ντροπή «να γδύνονται μπροστά στα παιδιά τους», ένιωθαν ανυπεράσπιστοι δίχως νομικό πλαίσιο σε ένα σφοδρά επιθετικό και υβριστικό κλίμα.
Οι επικριτές τους παραμέριζαν ετσιθελικά τις διαβεβαιώσεις τους ότι απευθύνονταν νηφάλια στα πρόσωπα μόνο των γυμνών ομοϊδεατών τους, αποφεύγοντας με επίγνωση να εστιάζουν στα στήθη, στους μηρούς και τα γεννητικά όργανα των συνομιλητών τους. Εμειναν ατελέσφορες οι προσπάθειές τους να πείσουν τους φοβικούς και εθελοτυφλικά αντιφρονούντες στην ιδέα του γυμνισμού. Εσχατο παράδειγμα μισαλλόδοξης εχθρότητας βίωσαν στην περίπτωση της λειτουργίας του καινοτόμου -για την εποχή του- ξενοδοχείου «Ακτή Σαλάντι», που απευθυνόταν αποκλειστικά σε γυμνιστές στα πρώιμα 80s.
Το πολυώροφο ξενοδοχείο πλάι στο χωριό Δίδυμα, κοντά στο Κρανίδι και μπροστά σε μία από τις ωραιότερες παραλίες της Αργολίδας, ήταν περιφραγμένο ώστε να αποκλείει κάθε επαφή ανάμεσα στους γυμνιστές πελάτες του και στους κατοίκους του χωριού. Η πρωτοποριακή ιδέα δεν φτούρησε. Πολεμήθηκε σκληρά από κατοίκους και τοπικούς παράγοντες της περιοχής με τη συνδρομή της Εκκλησίας. Τον Ιούλιο του 1980 οι κάτοικοι επιχείρησαν να περικυκλώσουν το ξενοδοχείο από ξηρά και θάλασσα κραδαίνοντας λάβαρα με βυζαντινά γράμματα που έγραφαν «Ο αισχρός γυμνισμός έξω από δω» και αυτοσχέδια πανό που ξόρκιζαν τα «στρατόπεδα γυμνιστών» ως άντρα της ακολασίας και των σοδομιτών.
Ιερή οργή
Η τοπική Χωροφυλακή, επιφορτισμένη με την προστασία του ιδιοκτήτου χώρου, αισθάνθηκε αμήχανη μπροστά στην οργή των συντοπιτών της και των ρασοφόρων που «κυνηγούσαν» με εξαλλοσύνη τους γυμνιστές. Τη διαδήλωση υποκινούσε ο ιερωμένος του χωριού παπά Χαρίλαος με την υποστήριξη του μητροπολίτη Υδρας Ιερόθεου, καθώς και ο πρόεδρος της κοινότητας. Αμφότεροι κινητοποιούσαν το εξαγριωμένο θρησκευτικό πλήρωμα και τους, κατά τα άλλα, νομοταγείς πολίτες.
Το αναμενόμενο λουκέτο δεν άργησε να μπει στο ξενοδοχείο, το οποίο ανέστειλε τη λειτουργία του επ’ αόριστον. Το κτίριο έγινε με τα χρόνια κουφάρι. Για να απομείνει ως πικρή υπενθύμιση το «στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα». Η τοπική κοινωνία, παραπλανημένη από τον θρησκόληπτο συντηρητισμό και τη φανατική κινδυνολογία, θυσίασε μια σημαντική πηγή εσόδων στο όνομα μιας ηθικής που ποτέ δεν κινδύνεψε πραγματικά από τους επιτόπου απομονωμένους γυμνιστές τουρίστες. Εκείνα τα περιστατικά στο «Σαλάντι» ενέπνευσαν τον Γιάννη Δαλιανίδη ώστε να σκηνοθετήσει το 1984 την κινηματογραφική κωμωδία «Ελα να γυμνωθούμε ντάρλινγκ» με τον Στάθη Ψάλτη.
Οπως και να είχε, πάντως, στα 80s ο γυμνισμός γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθηση στην ατελείωτη ακτογραμμή της Ελλάδας. Σε αυτό συνέβαλε η κατάργηση του Νόμου 4.000 περί «ηθικής», αλλά και η ψήφιση -το 1983- σχετικού νόμου από τη Βουλή των Ελλήνων που επέτρεπε τον γυμνισμό και προέβλεπε την ίδρυση οργανωμένων και ασφαλών κέντρων παραθερισμού των γυμνιστών. Με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να έχει τη δυνατότητα να χαρακτηρίσει μια παραλία ή τμήμα της ως χώρο γυμνιστών. Για τις υπόλοιπες ανέγγιχτες παραλίες που δεν κατακλύζονταν από ξαπλώστρες και ομπρέλες, και οι οποίες με τα χρόνια έγιναν στέκια των αυθορμήτως προσερχόμενων γυμνιστών, εξακολούθησε να ισχύει το «εθιμικό δίκαιο».
Παρότι το νομικό πλαίσιο με τις όποιες ατέλειες και τους περιορισμούς του έχει ξεπεράσει την ηλικία των 40 χρόνων, συνεχίζει να ισχύει. Ωστόσο από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, αν και εξαφανίστηκαν οι ταμπέλες στις οποίες αναγραφόταν ότι «απαγορεύεται ο γυμνισμός», αυτός άρχισε σταδιακά να φθίνει και να ατονεί αισθητά. Κάποιοι βετεράνοι του δικαιωματικού κινήματος κουράστηκαν και αποσύρθηκαν διακριτικά από τις παραλίες. Επέστρεψαν στο ρούχο, στην ενδυματολογική τάξη της γκαρνταρόμπας και στην πρακτική κανονικότητα του μαγιό που προστάτευε τα ευαίσθητα σημεία του δέρματός τους από την υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και τις επιβλαβείς επιπτώσεις της. Παράλληλα ξεθύμανε ο φεμινιστικός ακτιβισμός, παρότι έπαψε να θεωρείται ύποπτη ή ενοχοποιητική η γυμνή έκθεση του γυναικείου σώματος, ούτε αυτή να συνοδεύεται από υπαινιγμούς σεξουαλικότητας.
Αρκετοί ωστόσο εγχώριοι γυμνιστές παρέμειναν και στον 21ο αιώνα ανένδοτοι και πιστοί στις ιδεολογικές τους αρχές. Αψήφησαν τις απειλές τις κλιματικής αλλαγής και απέρριψαν την έννοια της προσωρινότητας του γυμνισμού ως παροδικό χόμπι με ημερομηνία λήξης. Και συνεχίζουν τον «τρόπο ζωής» τους χωρίς ρούχα. Εξακολουθούν μεσήλικες, αν όχι υπερήλικες, να κάνουν στέκι τους τον Αγιο Σώστη στη Μύκονο, τη Μικρή Μπανάνα στη Σκιάθο, τη Μυρτιώτισσα στη δυτική ακτή της Κέρκυρας, τη Γλώσσα δίπλα από τη Βοϊδοκοιλιά στη Μεσσηνία και οπουδήποτε αλλού ασκούν με αυτοεκτίμηση τη φυσιολατρία τους. Εμπνέοντας και αφυπνίζοντας μια νέα γενιά που αντλεί από το απενοχοποιημένο γυμνό παράδειγμά τους την αίσθηση της αληθινής επαφής με τη φύση και υιοθετεί το χωρίς θεατρικότητα ερέθισμα στην ελευθερία της έκφρασης.
Oδηγός: Βουτιές ελευθερίας σε όλη την Ελλάδα - Ο χάρτης των μικρών παραδείσων για τους γυμνιστές
Αττική
Στην Αττική κρύβονται μικροί παράδεισοι για όσους τολμούν να αφήσουν πίσω τα περιττά και να βουτήξουν στη θάλασσα όπως ακριβώς ήρθαν στον κόσμο.
■ Β’ Λιμανάκια, Βουλιαγμένη: Βραχώδης κολπίσκος που σφύζει από ζωή, με νερά που μοιάζουν να κρύβουν μυστικά των Κυκλάδων. Εδώ ο γυμνισμός είναι τρόπος ζωής, ειδικά Δευτέρες-Τρίτες που το κοινό της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας δίνει το δικό του χρώμα. Μόλις 29 χλμ. από την καρδιά της Αθήνας.
■ Παραλία ΚΑΠΕ, Λεγραινά: Eνας κρυφός θησαυρός δίπλα στην κύρια παραλία ΚΑΠΕ, με βότσαλα και διάφανα νερά. Στο 63ο χλμ. της λεωφόρου Αθηνών - Σουνίου, δεξιά στην πινακίδα «Ιδιοκτησία ΚΑΠΕ», το μονοπάτι οδηγεί στον μικρό όρμο των γυμνιστών.
■ Αγιος Νικόλαος, Ανάβυσσος: Ησυχος κολπίσκος με άμμο και βότσαλα, κοντά στη Σαρωνίδα, ακολουθώντας τη λεωφόρο Αθηνών - Σουνίου, δεξιά μετά τη Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων.
■ Ραμνούντας κοντά στο Γραμματικό: Αγριο, πευκόφυτο καταφύγιο κάτω από τον αρχαιολογικό χώρο της Ραμνουσίας Νεμέσεως. Πηγαίνοντας προς Γραμματικό, δεξιά στη Λιμνιώνα, ακολουθώντας τον απότομο χωματόδρομο μέχρι το Σέσι. Το μονοπάτι απαιτεί θάρρος και καλά παπούτσια.
■ Κινέτα: Στην άκρη της παραλίας, μετά το ξενοδοχείο «Sun». Περίπου 50 χλμ. από την Αθήνα.
■ Μαρίκες, Ραφήνα: Μικρός, βραχώδης κολπίσκος δίπλα στην κύρια παραλία, που μοιάζει με μυστικό που ψιθυρίζεται μόνο στους μυημένους. Μόλις 35 χλμ. από την Αθήνα.
■ Σούνιο, κοντά στον Ναό του Ποσειδώνα: Μικρός, βοτσαλωτός όρμος με θέα τον επιβλητικό Ναό, στο μονοπάτι 200 μέτρων κοντά στην καφέ ταμπέλα του αρχαιολογικού χώρου. Η μικρότερη παραλία, με τη λέξη «γυμνός» σε βράχο, είναι ο προορισμός. Παρόμοια ελευθερία στο Αγκίστρι και την παραλία Χαλικιάδα.
Κρήτη
■ Κόκκινη Αμμος, Μάταλα: Θρυλικός προορισμός από την εποχή των χίπηδων, με ωχρά-κόκκινη άμμο και κρυστάλλινα νερά. Παγκοσμίως γνωστή, κατατάσσεται στις κορυφαίες και είναι επίσημα αναγνωρισμένη από το 1983. 20 λεπτά πεζοπορία από τα Μάταλα ή με σκάφος.
■ Σαρακήνικο, Γαύδος: Εκτεταμένη αμμώδης παραλία στη βόρεια ακτή της Γαύδου, με θέα την Κρήτη και ρηχά, πεντακάθαρα νερά. Επίσημα αναγνωρισμένη από το 2011, προσεγγίζεται με καραβάκι από Χανιά ή Σφακιά
■ Φυλακή, Χανιά: Οργανωμένη παραλία με ομπρέλες, ξαπλώστρες και μπαρ, ιδανική για γυμνιστές που θέλουν άνεση. Βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο «Vritomartis», 75 χλμ. νότια των Χανίων, με μονοπάτι ή καραβάκι.
Δωδεκάνησα
■ Μαντώματα, Φαληράκι, Ρόδος: Μία από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες της Ευρώπης, με αμμώδη ακτή, ομπρέλες, ντους και ταβέρνα. Επίσημα αναγνωρισμένη από το 1980. Θα τη συναντήσετε 3 χλμ. από την κύρια πλαζ του Φαληρακίου, με πινακίδα «Mandomata Beach Nudist». Σποράδες
■ Βελανιό, Σκόπελος: Μοναδική επίσημη παραλία γυμνιστών στη Σκόπελο, με μεγάλη αμμώδη έκταση, γαλαζοπράσινα νερά και μια μαγευτική σπηλιά. Θα περπατήσετε από την παραλία Στάφυλος, πάνω από τον λόφο.
■ Μικρή Μπανάνα, Σκιάθος: Απομονωμένη από έναν τεράστιο βράχο, με χρυσή άμμο και ρηχά νερά. Η πρόσφατη ξενοδοχειακή ανάπτυξη έχει, πάντως, επηρεάσει τον χαρακτήρα της. Περπατάτε από τη Μεγάλη Μπανάνα μέσω βραχωδών μονοπατιών.
Κυκλάδες
■ Camping, Αντίπαρος: Μεικτή παραλία, δημοφιλής για τον «Υγρό Περίπατο» προς το νησάκι Φέιρα. Εύκολα προσβάσιμη, βρίσκεται μπροστά από το Camping Antiparos.
Επιπλέον: Η Μυρτιώτισσα στην Κέρκυρα, η Χιλιαδού στην Εύβοια που γεμίζει με μη γυμνιστές τα Σαββατοκύριακα, προκαλώντας εντάσεις.
Η παραλία Αναμάκι/Δαμιανό κοντά στη Χιλιαδού για γυμνιστές που αναζητούν ηρεμία. Η Ερεσός στη Λέσβο που προσελκύει πολλούς ΛΟΑΤΚΙ+ γυμνιστές και ο Κομμός στην Κρήτη που προτιμούν queer κοινότητες, με ιστορία διεκδίκησης στον ασφαλή γυμνισμό.
Η μεγάλη κόντρα γυμνιστών - ντυμένων
Η Μικρή Μπανάνα στη Σκιάθο είναι από τις πιο γνωστές παραλίες γυμνιστών στην Ελλάδα, ένας μικρός παράδεισος με χρυσαφένια άμμο, τιρκουάζ νερά και ένα γραφικό beach bar που σερβίρει δροσερά κοκτέιλ. Οργανωμένη, με ξαπλώστρες και ομπρέλες, διατηρεί μια χαλαρή, ελεύθερη ατμόσφαιρα για γυμνιστές. Εδώ όμως είναι που η διαμάχη για το ποιος «έχει δικαίωμα» στην παραλία ανάβει για τα καλά.
Αν κάποτε ήταν το απόλυτο καταφύγιο γυμνιστών, τα τελευταία χρόνια, ειδικά τα Σαββατοκύριακα, γεμίζει με «άσχετους» που έρχονται για το Instagram σκηνικό. Οι γυμνιστές παραπονιούνται ότι οι μη γυμνιστές κάνουν φασαρία, παίζουν ρακέτες ή κοιτάζουν επίμονα, σαν να έχουν πάει σαφάρι... Από την άλλη, οι τελευταίοι απαντούν ότι οι γυμνιστές βρίσκουν πάντα τρόπο να σε κάνουν να νιώσεις ότι εσύ είσαι ο παράξενος που φοράς μαγιό!
Οι ιστορίες είναι ατέλειωτες. Οπως μια οικογένεια με παιδιά που πέρασε από την παραλία φωνάζοντας: «Ανώμαλοι, να πάτε σπίτια σας!». Κάποιος από γυμνιστές σηκώθηκε και με απόλυτη ψυχραιμία είπε στη γυναίκα: «Κυρία μου, αν σας ενοχλεί ο κ... μου, κοιτάξτε τη θάλασσα, είναι πιο όμορφη!». Το πλήθος ξέσπασε σε χειροκροτήματα. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά οι παραλίες των γυμνιστών μετατρέπονται σε ριάλιτι: οι γυμνιστές διεκδικούν το δικαίωμα να είναι ένα με τη φύση, οι τουρίστες θέλουν να βγάλουν φωτογραφίες για το Instagram και οι ντυμένοι κουνάνε το κεφάλι αποδοκιμαστικά. Και κάπου εκεί, ένας τύπος με κιάλια προσπαθεί να γίνει ο «σκηνοθέτης» του δράματος.
Οι γυμνιστές συχνά παραπονιούνται ότι οι μη γυμνιστές εισβάλλουν στις «γωνιές» τους κάνοντας φασαρία (μουσική, ομπρέλες, παιχνίδια) ή επικρίνοντας τη γύμνια τους με αδιάκριτα βλέμματα ή σχόλια. Ζητούν σεβασμό για τις επιλογές τους και διατήρηση των λίγων χώρων που τους απομένουν. Υποστηρίζουν ότι ο γυμνισμός είναι μια φιλοσοφία αποδοχής του σώματος και όχι σεξουαλική πρακτική.
Πολλοί μη γυμνιστές θεωρούν τη γύμνια ανήθικη ή ακατάλληλη, ιδιαίτερα παρουσία παιδιών. Αυτό οδηγεί σε εντάσεις, με ορισμένους να απαιτούν από τους γυμνιστές να φύγουν ή να καλύπτονται. Αλλοι, ωστόσο, δηλώνουν ότι δεν ενοχλούνται, εφόσον οι γυμνιστές σέβονται την ησυχία και δεν επιδεικνύονται. Υπάρχουν και περιπτώσεις συνύπαρξης, όπου γυμνοί και μη συνυπάρχουν αρμονικά, εφόσον τηρούνται οι άγραφοι κανόνες (π.χ. διατήρηση αποστάσεων, αποφυγή φωτογραφιών). Η εμπορευματοποίηση όλο και περισσότερων παραλιών περιορίζει τις περιοχές για γυμνισμό. Γεγονός που εντείνει την αίσθηση ότι οι γυμνιστές διώκονται από τις παραλίες τους, ενώ πολλοί μη γυμνιστές που δεν θέλουν να πληρώσουν για ξαπλώστρα εισβάλλουν στις δικές τους.
δείτε φωτογραφίες και το άρθρο στο: www.protothema.gr
