Του Περικλή Καπετανόπουλου

δημοσιογράφου-ιστορικού

Από την πρώτη μέρα, ακούγαμε κρυφά τους ξένους ραδιοφωνικούς σταθμούς να μεταδίδουν τις εξελίξεις στο χώρο του Πολυτεχνείου.

Κρυφομιλήματα των μεγάλων και ένοπλες περιπολίες των χωροφυλάκων.

Στο σχολείο κηρύγματα από τον χουντικό επιθεωρητή για τους αναρχικούς και τους κομμουνιστές οι οποίοι "διασαλεύουν την δημοσίαν τάξιν και ασφάλεια".

Το βράδυ, στα μαθητικά μας τετράδια γράφαμε συνθήματα και τα ρίχναμε σε σημεία που πέρναγαν οι κάτοικοι της πέρα γειτονιάς για να έρθουν στην αγορά, στο κέντρο. Ξέραμε όλα τα στενά και τα μονοπάτια, όλες τις εμπακές και τα πορτόνια.

Η εισβολή στο Πολυτεχνείο ήταν το σημείο καμπής.

Παλέψαμε με όλες μας τις δυνάμεις απέναντι στη δικτατορία.

Άλλωστε από εκεί άρχιζε η καταχώρηση στο φάκελο της Ασφάλειας στο τοπικό Α.Τ., από τα αστυνομικά όργανα και τους χαφιέδες τους.

Στο φάκελλο υπήρχαν ακόμα και πληροφορίες για τον πατέρα μου, ΕΠΟΝίτη και στέλεχος της ΕΔΑ, τον ΕΑΜίτη παππού μου, τον αντάρτη θείο μου που τον εκτέλεσαν τραυματία το 1949 στην ορεινή Ηλεία.

Στα χρόνια του παρακράτους της Φρειδερίκης, μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, ο Μενέλαος Λουντέμης δικαζόταν για το βιβλίο του “Βουρκωμένες μέρες”.

Ως μάρτυρας υπεράσπισης, αυτόκλητος, ήρθε ο ποιητής Κώστας Βάρναλης.

Όταν ρωτήθηκε, από τον πρόεδρο, αν είναι ένοχος ο Λουντέμης ο Βάρναλης απάντησε,

“Ένοχος είναι ο συγγραφέας που απαντά αρνητικά στα παρακάτω,

1: Ζώντας σε μια κοινωνία αδικίας με ποιους θα πάει; Με τους αδικητές ή με τους αδικημένους;

2: Αν ο Λαός πέσει στα δεσμά της τυραννίας με ποιους θα συνταχθεί; Με τον τυραγνισμένο ή με τον τύραννο;

3: Αν η Πατρίδα πάει σ΄ εθνική σκλαβιά ποιους θα βοηθήσει;
Τους κατακτητές ή τους κατακτημένους; Δηλαδή με τους κιοτήδες θα πάει ή με τα παλικάρια;”

Πολύ παραστατικά περιγράφει ο Μανώλης Αναγνωστάκης τους "φρόνιμους" και ¨καλούς¨πολίτες, που την διάρκεια της Χούντας ¨κοίταζαν την δουλειά τους", στο ποίημα του «Φοβάμαι». Είναι οι ίδιοι που μετά τη Χούντα φόρεσαν διάφορα "καπέλα".

Είναι αυτοί που έκαναν κριτική σε όσους αγωνίστηκαν, φυλακίστηκαν και υπέφεραν από την δικτατορία, ότι δεν τα ΄΄έκαναν όλα καλά", αλλά ποτέ δεν μας είπαν γιατί δεν επιχείρησαν να κάνουν κάτι και αυτοί.

Είναι οι ίδιοι που, όπως βολεύτηκαν τα επτά χρόνια του γύψου, δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να γίνουν σημαιοφόροι της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, πάντα με το ¨δοβλέτι!".

Φοβάμαι

τους ανθρώπους που εφτά χρόνια

έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι

και μια ωραία πρωΐα –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–

βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας

«Δώστε τη χούντα στο λαό».

 

Φοβάμαι τους ανθρώπους

που με καταλερωμένη τη φωλιά

πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.

 

Φοβάμαι τους ανθρώπους

που σου έκλειναν την πόρτα

μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια

και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο

να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.

Φοβάμαι τους ανθρώπους

που γέμιζαν τις ταβέρνες

και τα ‘σπαζαν στα μπουζούκια

κάθε βράδυ

και τώρα τα ξανασπάζουν

όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη

και έχουν και «απόψεις».

 

Φοβάμαι τους ανθρώπους

που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν

και τώρα σε λοιδορούν

γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.

 

Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.

Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.

Μανώλης Αναγνωστάκης