Γιώργος Παπαδόπουλος Τετράδης

Αν εξαιρέσω τους ανθρώπους που έχασαν την υγεία τους ή τη ζωή τους, και όσους χάνουν τη δουλειά τους και την περιουσία τους, οι υπόλοιποι έχουν μια καλή ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τα δώρα που έφερε, εκτός από τον πόνο, ο κορωνοϊός.

Μια ζωή φωνάζουμε ότι μια από τις πιο σημαντικές αιτίες που η ελληνική κοινωνία πάει κατά διαόλου ηθικά, πολιτιστικά, πολιτικά, είναι η διάλυση του κοινωνικού ιστού εξ αιτίας της υπερεργασίας αντρών και γυναικών.

Η κοινωνία έχει μια μεγάλη ευκαιρία όλο αυτό τον καιρό να κάτσει για πρώτη ίσως φορά στο κοινό μεσημεριανό και βραδυνό τραπέζι. Την Εστία του κοινωνικού ιστού. Να συνυπάρξει με τα άλλα μέλη της οικογένειας, που δεν συναντιέται πιά εδώ και δεκαετίες.

Οι πατεράδες και οι μανάδες και τα ζευγάρια έχουν μια μοναδική ευκαιρία να συναντηθούν ενώπιος ενωπίω. Και να διαπιστώσουν αν πραγματικά είναι ζευγάρια.

Να γνωρίσουν πραγματικά ο ένας τον άλλον στίς πλήρεις δόσεις που απαιτεί η παρούσα κατάσταση. Και όχι στίς ελάχιστες της προηγούμενης και της μελλοντικής.

Έχουν τη μοναδική ευκαιρία να μάθουν τι θα πεί συναίνεση και συνεργασία. Τι θα πεί αμοιβαία παραχώρηση ζωτικού χώρου προκειμένου να εξυπηρετηθεί το ΟΝ που λέγεται ζευγάρι. Για να ανταπεξέλθει στον κοινό αγώνα που λέγεται ζωή.

Από την άλλη, τα ζευγάρια έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν πόσο λάθος επιλογή έχουν κάνει και ποιός είναι ο δρόμος που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ θέλει ο καθένας να ακολουθήσει. Όχι για να δραπετεύσει από τη δυσκολία της συμβίωσης. Αλλά, για να βρεί τη συμβίωση που του ταιριάζει.

Η συμβίωση είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο παιχνίδι. Αλλά, είναι και ο μοναδικός τρόπος για να γίνει κανείς πιο χρήσιμος πρωτα στόν εαυτό του. Ώστε να γίνει και στούς άλλους, με τους οποίους συνταξιδεύει.

Προκειται για ένα ταξίδι. Με ό,τι συμπαρασύρει ένα ταξίδι. Είναι μάλιστα σχεδόν υποχρεωτικό από τη στιγμή που γεννηθήκαμε.

Με προδιαγεγραμμένο τέλος. Το θάνατο. Τον φυσικό θάνατο. Αλλά, ο θάνατος δεν είναι το χειρότερο στο ταξίδι. Γιατί, δεν θα τον συναντήσουμε ποτέ. Όπου υπάρχει, δεν υπάρχουμε πιά εμείς.

Το χειρότερο στο ταξίδι είναι το κακό ταξίδι. Η ταλαιπωρία και οι κακουχίες ΑΠΟ το ταξίδι.

Η ζωή είναι σκληρή. Δε χαρίζεται σε κανέναν. Όλους, χωρίς εξαίρεση, τους περιμένει σε μιά γωνία για να τους βγάλει τη γλώσσα ειρωνικά. Με έναν κορωνοϊό.

Που μπορεί να είναι άλλη κακουχία. Κακοτυχία. Κακόβουλοι άνθρωποι. Γκρεμισμένα όνειρα. Χαμός αγαπημένων. Προβληματικά παιδιά. Καταστροφές. Όλα κορωνοϊός. Άλλος τον περνάει ελαφρά και άλλος πεθαίνει.

Ταξίδι χωρίς σύντροφο δεν υπάρχει. Ακόμα και εκείνοι που ζούν μόνοι έχουν για βαρετό και διαρκή σύντροφο τον εαυτό τους.

Έτσι, το ταξίδι χρειάζεται έναν καλό σύντροφο. Μια καλή σχέση με τον εαυτό. Μια καλή σχέση με το ταίρι. Και μιά καλή με τούς υπόλοιπους μέσα στήν κοινή στέγη.

Ο ιός έχει δώσει σε όσους δεν έπεσε σαν καταστροφή μια μοναδική ευκαιρία να βρεθούν με τα παιδιά τους. Και να χτίσουν τη σχέση που ώφειλαν ήδη από πρίν και ίσως δεν τους επιτρεπόταν.

Επίσης δύσκολο. Πώς να ορίσεις νέους κανόνες πάνω σε ήδη παγιωμένους. Όμως, ο προηγούμενος κανόνας να μεγαλώνουν τα παιδιά με γονείς κατ ανάγκη ή από επιλογή τουρίστες δεν ήταν κανόνας. Ήταν καταστροφή. Για τα πρότυπα μάνα- πατέρας και για τα ΟΡΙΑ που έχουν ανάγκη τα παιδιά. Κυρίως, για την παρουσία. Η παρουσία είναι βραχνάς, αλλά και ασφάλεια.

Είναι, επιτέλους, η ευκαιρία να μπούν κανόνες σε ένα χάος μέσα στα σπίτια. Ένα προηγούμενο αντικοινωνικό και απάνθρωπο χάος να γίνει ΣΠΙΤΙ. Όπου ο καθένας έχει το ρόλο του.

Ο καθένας έχει τα δικαιώματά του και τις υποχρεώσεις του. Ο καθένας, ακόμα και ο μικρότερος, έχει να προσφέρει κάτι στο γενικό συμφέρον.

Ο ιός έδωσε εκ των πραγμάτων μια μοναδική ευκαιρία στό συντριπτικό κομμάτι του πληθυσμού να συνειδητοποιήσει τη διαφορά μεταξύ σοβαρού και επιπόλαιου.

Να συνειδητοποιήσει ότι η υγεία του, η ζωή του, το μέλλον του εξαρτώνται μόνο από σοβαρά πρόσωπα, σοβαρά σχήματα, από σοβαρές αποφάσεις και από σοβαρές σκέψεις.

Καθε καταφυγή σε ερασιτεχνισμούς, σε μεγάλα λόγια και σε εύκολες λύσεις είναι άλλη μία καταστροφή. Ο λαός έχει υποστεί πολλές τέτοιες.

Ο ιός, έτσι, έδωσε την ευκαιρία να αποδειχτεί στήν πράξη ότι στη ζωή δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Και ότι οι αποτελεσματικές και χρήσιμες λύσεις χρειάζονται σοβαρούς σχεδιασμούς, χρόνο και, το κυριότερο, ΚΟΠΟ. Χρειάζονται ΘΥΣΙΕΣ.

Ο ιός έδωσε την ευκαιρία στούς Έλληνες να μάθουν αυτό που ήξεραν οι πρόγονοί τους κι αυτοί δεν το ξέρουν: Υπομονή και επιβίωση με στέρηση.

Είναι σίγουρο ότι δεν θα το μάθουν. Γιατί ακόμα και σήμερα λίγοι παλουκώνονται σπίτια τους και ελάχιστοι δεν αδημονούν για να επιστρέψουν εκεί που ήξεραν. Η έννοια της υπομονής και της αυτοπειθαρχίας είναι άγνωστη. Και θα μείνει.

Αλλά, η ευκαιρία δόθηκε. Και δόθηκε κυρίως στούς γονείς. Να μάθουν στα παιδιά τους ότι δεν πειθαρχούν επειδή ο νόμος το απαιτεί. Αλλά, επειδή είναι καθήκον τους να προστατέψουν εκείνους που είναι ευάλωττοι.

Προσφέρουν. Δεν υποτάσσονται. Έχουν μια αποστολή. Μια ΕΥΘΥΝΗ. Να μάθουν στα παιδιά ότι η πειθαρχία είναι πρώτα αυτοπειθαρχία. Για να εκπληρωθεί ένας χρήσιμος σκοπός. Είναι επίλογή. Είναι υπευθυνότητα.

Όλα αυτά δεν αφορούν στήν ελληνική κοινωνία μόνο. Γιατί δεν είναι η ελληνική κοινωνία που μονοπωλεί το μοντέλο του διαλυμένου κοινωνικού, οικογενειακού ιστού.

Των παιδιών χωρίς όρια και χωρίς ασφάλεια.

Των ζευγαριών που είναι αβυσσαλέα μόνος ο καθένας από τους δύο.

Των εργαζόμενων, που είναι λεμονόκουπες στον στύφτη του εργοδότη.

Τών ανέργων στο βωμό ενός ανθρωποβόρου συστήματος.

Των επαγγελματιών, που ζούν με την αγωνία της επόμενης μέρας.

Των πολιτών που εκλέγουν ανθρώπους νούμερα, άξεστους και ανίκανους να διαχειριστούν τις τύχες τους, αερολόγους και τελικώς λαοπλάνους και επιζήμιους.

Οι κοινωνίες, και η ελληνική, αφού εδώ ζούμε, έχουν μια μοναδική ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την προσωρινή κατάργηση της εργασίας όπως την ξέραμε ως τώρα και την προσωρινή κατάργηση της εξ επαφής κοινωνικότητας για να μπαλώσουν τις τρύπες που το σύστημα ζωής τους έχει επιβάλλει.

Η επόμενη μέρα δεν θα διαφέρει πολύ. Γιατί δεν είναι μακρυά.

Κράτη και επιχειρήσεις θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν και τις στρατιές των νέων ανέργων και τις εφαρμογές της τεχνολογίας για να απαλλαγούν από τον κοστοβόρο υπάλληλο, εργάτη, τεχνικό, υπηρεσία, έξοδο.

Και υπηρεσίες κρατικές και ιδιωτικές θα επιχειρήσουν να ποδηγετήσουν και να σφίξουν ακόμα πιο πολύ το ζωνάρι της στενής παρακολούθησης της ζωής μας. Του ελέγχου μας.

Ο ιός είναι μια ευκαιρία να τα δούμε αυτά. Και να προετοιμαστούμε να τα αντιμετωπίσουμε.

Να τα αντιμετωπίσουμε όχι ο καθένας μόνος του. Γιατί, ο ιός έμαθε και σε όσους δεν το ήξεραν, ότι είμαστε όλοι στο ίδιο καζάνι.

Η επόμενη μέρα δεν θα δικαιολογεί κανέναν να πέσει από τα σύννεφα ή να έχει αυταπάτες. Ούτε κανέναν να περιμένει τη σωτηρία από οποιονδήποτε άλλον εκτός από τις ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΜΑΣ.

Η Ελλάδα δεν είναι φημισμένη για την αλληλεγγύη των πολιτών της.

Ο παρτάκιας Έλληνας ήταν και είναι παρών. Σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου η αλληλεγγύη είναι διάχυτη και σχηματίζεται σε γειτονιές, σε επαγγέλματα, σε φιλικές παρέες, σε νεολαίους, σε συλλογικότητες για να βοηθηθούν οι δομές κατά των επιπτώσεων του ιού, στήν Ελλάδα δεν έχει γεννηθεί τίποτε νέο.

Καμιά εκτεταμένη σοβαρή ή τοπική κινητοποίηση. Όσοι βοηθούσαν βοηθάνε.

Η ελληνική κοινωνία έχει μιά μοναδική ευκαιρία να δεί ότι δεν τη συμφέρει να περιμένει τις αποφάσεις του σουλτάνου που έχει ορίσει, για να υπερασπιστεί ο σουλτάνος τις ανάγκες της.

Τη συμφέρει να δρά ΚΑΙ από μόνη της. Συλλογικά. Να παίρνει ΚΑΙ ΑΥΤΗ την τύχη της στα χέρια της. Γιατί είναι ΑΥΤΗ ΠΡΩΤΑ ο αφέντης του εαυτού της.

Ο σουλτάνος κάνει διαχείριση ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ.

Η ξαφνική λατρεία σε γιατρούς και νοσηλευτές είναι μια φούσκα που θα ξεφουσκώσει την επόμενη μέρα.

Μόλις ο πληθυσμός αισθανθεί ασφαλής. Δεν είναι μόνο η ιδιότητα του εγκεφάλου να ξεχνάει τα δυσάρεστα και να θυμάται τα ευχάριστα. Είναι και η τάση για αποδομή και απομυθοποίηση που έχει αυτός ο λαός.

Την επόμενη μέρα θα περιφρονούνται πάλι οι ντελιβεράδες και οι σκουπιδιαραίοι, και οι μπάτσοι θα είναι πάλι γουρούνια, δολοφόνοι.

Όμως, είναι μια καλή ευκαιρία να πάρουν τα πράγματα τις πραγματικές τους διαστάσεις.

Είναι ευκαιρία να διαπιστώσει η ελληνική κοινωνία ότι οι γιατροί δεν είναι ή ήρωες ή φακελλάκηδες.

Οι νοσολεύτριες ή ηρωίδες ή μέγαιρες.

Οι αστυνομικοί ή φύλακες ή αυταρχικά γουρούνια.

Οι καθαρίστριες ή ηρωίδες ή πλύστρες.

Κι αυτό, να εξαπλωθεί σε όλη τη γκάμα της κοινωνίας. Να αποκτήσει ο πληθυσμός ΜΕΤΡΟ στήν κρίση που βλέπει τα πράγματα.

Γιατί τα πράγματα δεν είναι σχεδόν ποτέ άσπρα ή μαύρα. Είναι σχεδόν πάντοτε χρωματιστά.

Ο ιός είναι ταυτόχρονα μια κατάρα και μιά ευλογία.

Κατάρα για όσους στερεί τη ζωή και την υγεία, τη δουλειά και την περιουσία.

Και ευλογία για όσους αδράχνουν την ευκαιρία να δούν εντός τους και γύρω τους. Με ένα μάτι πιο καθαρό.

Ό,τι αξιόλογο φυτρώνει, φυτρώνει μέσα από τη δυσκολία.

Από την ευκολία φυτρώνουν μόνο δεινά.

Αυτό το ήξεραν οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας. καιρός να το μάθουν και οι σημερινοί.

πηγή 

Προβλήθηκε 559 φορές

Το διήγημα της Πέμπτης: ''Χωρίς στεφάνι'' του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Ένα διήγημα που μπορεί να ταιριάζει με αυτό που αποκαλούμε «ατμόσφαιρα των ημερών», όμως θίγει ζητήματα της κοινωνίας μας διαχρονικά, κι έχει μεγάλο ενδιαφέρον ο τρόπος που τα προσεγγίζει ο μεγάλος Παπαδιαμάντης…